Czy ten biznes może się opłacać?
W poprzednim wpisie pisałem o tym, że w realnym świecie trudno jest osiągnąć sukces w startupie w 1 lub 2 roku.
Do tego odcinka zainspirowały mnie informacje o nowym startupie Mateusza Kusznierewicza Zoom.me
Poniższy wpis nie jest ani nie był konsultowany ani nie powstał w celach reklamowych Zoom.me ma na celu ćwiczenie demonstrujące w jaki sposób sprawdzić prawdziwość modelu finansowego hipotetycznego startupu. Wyliczenia są jednie wyliczeniami autora wpisu i nie odnoszą się w żaden sposób do modelu finansowego ani nie przesądzają o szansach lub sukcesie w/w przedsiębiorstwa.
Postanowiłem na podstawie zaledwie strzępu informacji znalezionych w sieci oraz własnych doświadczeń z budowania starupów spróbować sprawdzić model finansowy i określić podstawowe wskaźniki i zagrożenia dla tego modelu w naszym systemie do tworzenia biznesplanów NowyInteres.pl.
Nasz plan zrobimy z założeniem mocno optymistycznym i spróbujemy osiągnąć sukces finansowy w okresie 3 letnim. Zakładamy zatem horyzont 3 letni z rozpoczęciem w styczniu 2014 (dewelopment) i rozpoczęciem sprzedaży w listopadzie 2014.
Wykonuje plan wg znalezionych założeń.
I. Zakładam że inwestycja w statup wyniosła wg znalezionych informacji "niemal trzy miliony dolarów" zł czyli załóżmy 9 mln zł.
1. Bilans otwarcia
Wprowadzamy zatem bilans otwarcia na 9 mln zł - wszystko jako gotówkę od udziałowców w postaci
a) 3 mln założymy jako Kapitał (fundusz) początkowy
b) 6 mln założymy jako Kapitał (fundusz) zapasowy
Robimy to w następujący sposób
Aktywa - Sekcja B Aktywa Obrotowe III Inwestycje krótkoterminowe
Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne - 9.000.000
2. Środki trwałe
Pieniądze te posłużą do realizacji naszego przedsięwzięcia które na początku zostaną wykorzystane na wytworzenie technologii. Ponieważ nakłady związane z rozwinięcie technologii nie mogą być od razu wpisywane w koszta i zgodnie z regułami finansowymi podlegają amortyzacji należy wpisać je jako zakup środka trwałego.
Zakładamy zatem że część pieniędzy zostanie przeznaczone na poniższe zakupy środków trwałych
a) 2 mln na Koszty dewelopmentu (kategoria wartości niematerialne i prawne)
b) 0,5 mln na urządzenia i maszyny (np. laptopy, komputery, serwery etc).
c) 0,5 mln na samochody firmowe (oczywiście dla Zarządu i Sprzedaży :-) )
Wykres amortyzacji czyli wartości księgowej środków trwałych w czasie i związanych z tym odpisów finansowych wygląda dla tego przykładu następująco
3. Pracownicy
Zakładam, że nasz robimy z profesjonalistami i zatrudniamy cześć na umowę o pracę a także w dalszej części będziemy posługiwać się także zakupem usług obcych czyli pracowników kontaktowych.
Na początek pracownicy zgodnie z prawem pracy i wszystkimi konsekwencjami.
a) Wprowadźmy zatem listę pracowników, zakładamy że od razu mamy dość duży zespół pracowników biurowych i przeznaczamy na to 100k złotych + dodatkowe koszty związane z narzutami na pracę.
Na powyższym modelu zakładamy także wzrost zatrudnienia i wydatków na pracowników o 15% rocznie. Koszty pracy ponoszone dodatkowo przez pracodawcę na ZUS, ubezpieczenie szacuję na 17%.
b) Nie możemy prowadzić solidnej firmy bez Zarządu pracującego przyjemniej w naszej firmie na podstawie legalnej umowy. Nie zakładamy zatrudnienia większej liczby członków zarządu lecz stopniowe zwiększanie o 5% co roku jego wynagrodzenia. Mamy zatem jak na poniższym rysunku
c) O ile Zarząd się nie zwiększa to aby w przyszłości obsłużyć większą sprzedaż musimy zwiększyć z czasem znacznie liczbę osób w departamencie Sprzedaży i Marketingu. Zakładam zatem wzrost wynagrodzeń na sprzedaż 20% rocznie.
4. Koszty operacyjne
Oprócz pracowników zatrudnionych na umowę o pracę musimy założyć, że cześć będzie chciała z nami współpracować na zasadach rozliczeń kontraktowych tj, dostarczać nam usługi i przedstawiać faktury do zapłaty. To forma coraz popularniejsza i ma związek z szeroką dostępną gamą usług zewnętrznych łatwych do nabycia i pozwalająca na efektywniejsze wykorzystanie gotówki w firmie.
a) W naszym przykładzie zakładamy, że przeznaczmy 30k zł miesięcznie na Usługi obce. Ponieważ są to opodatkowane usługi zgodnie z definicją to podlegają VAT (23%). Zakładamy także wzrost kosztów na poziomie 10% rocznie związany z rozwojem firmy oraz wzrostem cen usług.
b) Ponieważ firma powinna posiadać godne biuro przy przyjętym założeniu i zatrudnieniu pracowników na etat musimy zapewnić odpowiednią przestrzeń biurową. W naszym modelu zakładamy wynajem a nie kupno biura co jest typowe dla modelu startapowego i pozwalające na dynamiczną zmianę biura w zależności od rozwoju firmy.
Koszt biura szacujemy na 20k zł miesięcznie + wzrost 15% co roku związany z rozwojem firmy.
c) Każdy startup nie może obejść się bez nakładów na reklamę. W naszym modelu wydatki na reklamę rozpoczną się od września 2014 i są to typowe usługi obce opodatkowane VAT. Podzieliłem je jednak na dwa osobne moduły - Reklama w PL czyli koszty reklamy ponoszonę w Polsce (z VAT)
i Reklama Global jako koszty reklamy niepodlegający VAT np. Google Adwords (rozpoczynająca się na dobre od stycznia 2015)
5. Model sprzedaży
Doszliśmy do najtrudniejszego zagadnienia związanego z planowaniem sprzedaży.
Parę reguł które nauczyła mnie praca ze planowaniem sprzedaży w startupach:
- upłynie sporo czasu od kiedy sprzedaż się ustabilizuje,
- sprzedaż często ma charakter sezonowy - dla elektroniki najlepszy czas to grudzień i ma to związek ze sprzedażą przedświąteczną,
- sprzedaż musi być wsparta ciągłymi akcjami promocyjnmi i PR,
- o sprzedaży decyduje postawa całej firmy nie tylko Zarządu etc.
Załóżmy jednak plan optymistyczny zakładający mocny wzrost sprzedaży i sukces produktu.
Mamy 3 rodzaje (grupy) produktów z którymi wiążemy źródła przychodów
2 główne produkty oferowane z pudełka sprzedanego bez umowy
- Zoom wi-fi w cenie 249 zł brutto (202 netto)
- Zoom Router w cenie 349 zł brutto (283 netto)
oraz AddOn Internet czyli przychód związany z abonamentem płaconym przez użytkownika urządzenia i podpisanego przez operatora komórkowego który dzieli się częścią przychodu. Zakładam, że miesięczna kwota za urządzenie wynosić będzie 10 zł brutto (8,13 netto) i od liczby użytkowników abonamentowych zależeć będzie nasz przychód w przyszłości.
Wprowadzamy zatem te 3 grupy (2 produkty i 1 usługa).
Pozostaje nam obliczenie kwot uzyskiwanych ze sprzedaży w poszczególnych kategoriach. Zrobimy to w Excelu poprzez przemnożenie liczny planowanej sprzedaży urządzeń w zadanych okresach.
Następnie wprowadzimy uzyskane wyliczenia w nasz model finansowy.
Należy pamiętać, że wprowadzamy kwoty netto. Do kwot netto należy wprowadzić parametry sprzedaży VAT należny (od sprzedaży) i naliczony (od kosztów zakupu/wytworzenia).
Parę słów odnośnie kosztów zakupu wytworzenia. Każdy produkt który kupujesz do dalszej odsprzedaży a następnie sprzedajesz możesz zdefiniować jako stały procentowy koszt związany ze sprzedażą. Od ile nie jesteś producentem sprzętu to marża na sprzedaży np. hurtowej jest niska np. koszt produktu to 95% kosztów sprzedaży to w naszym przypadku zakładamy że nasz pomysł jest wysokomarżowym produktem i podobnie jak IPhone koszt wytworzenia w Chinach to zaledwie 30% kosztów sprzedaży. Do tego dochodzą upusty dla dystrybutorów 10%. W naszym przykładzie założymy zatem 40% kosztów sprzedaży gotowego produktu i 50% dla usługi abonamentowej.
Mamy zatem jak poniżej zdefiniowane stałe koszty sprzedaży
Spowoduje takie automatyczne wyliczenie kosztów sprzedaży jak poniżej na wykresie
6. Wynik naszego biznesplanu
Wynikiem naszego modelu jest określenie czy przedsiębiorstwo ma możliwość udźwignięcia kosztów bez utraty płynności finansowej i przyniesienia zysku udziałowcom.
Aby sprawdzić płynność finansową dla tego modelu należy utworzyć Raport Przepływów finansowych. W naszym przepadku widzimy, że nie wygląda to najgorzej.
Co prawda z początkowych 9 mln nasze środki skurczyły się do 2 mln w 2016 roku ale nie straciliśmy płynności finansowej więc przedsiębiorstwo nie musi się obawiać upadłości przy przyjętych założeniach.
Gorzej wygląda Rachunek Wyników spółki.
W pierwszym roku ponad 3 mln start a drugim prawie 1.9 mln. Wniosek jest jeden. W 2 lata w tym biznesie nie jesteśmy w stanie osiągnąć finansowego sukcesu pomimo posiadania sporych środków finansowych w pierwszym roku.
Wielu już w tym momencie zamknęło by biznes jako nieopłacalny.
Nic bardziej mylnego. W 3 roku przy założonej sprzedaży osiągamy pokaźny zysk prawie 15 mln co jest wyśmienitym finansowym sukcesem.
Wniosek : dla tego biznesu krytyczny będzie 2015 czy uda się zrealizować sprzedaż na zadanym poziomie.
7. Wskaźniki finansowe
Teraz parę słów na temat sprawdzenia efektywności i możliwości zainteresowania tym biznesem innych inwestorów.
Spójrzmy na wygenerowane dla tego biznesplanu dwa podstawowe wskaźniki finansowe: IRR i NPV.
NPV : ponad 4 mln zł - czyli w skrócie o ile więcej byśmy zarobili zamiast lokując 9 mln na koncie oprocentowanym 10% w skali roku. To całkiem dobry wynik.
Podobnie IRR - czyli wewnętrzna stopa zwrotu. Wskazanie 40% oznacza iż jest to b. dobry wynik dla startupu technologicznego. Inwestorów kusi już wskaźnik 25%.
8. Podsumowanie
Zakładając w naszym modelu finansowym jak powyżej jest to biznes który ma szanse powodzenia finansowego pomimo dużych nakładów finansowych na początku przedsięwzięcia. Powodzenia.
Komentarze